Bạn nghĩ sao nếu một Content freelancer không có sở thích về bóng đá vẫn nhận bài liên quan tới chủ đề sân cỏ? Muốn thử thách bản thân? Chỉ vậy thôi liệu có đủ?
Nhưng có 1 điều mình chắc chắn có thể nói cho các bạn, khi tìm hiểu thêm về một lĩnh vực nào đó mà bạn chưa biết hoặc không thích, bạn sẽ thấy nó thú vị hơn nhiều trước khi đào sâu tìm hiểu kĩ về nó.
Câu chuyện nào dẫn lối cho chủ đề mình viết hôm nay?
Chuyện là mình vừa hoàn thành một job nhỏ xinh xinh trong 2 ngày (chắc thời gian viết đâu đó khoảng 4 – 5 tiếng) liên quan tới chủ đề bóng đá với yêu cầu viết lại nội dung thành một bài báo pr cho nhãn hàng đã kết hợp với cầu thủ và nhận về nhiều thành công trong truyền thông thương hiệu mùa World Cup 2022.
Vấn đề ở chỗ, vốn mình chẳng thích bóng đá tẹo nào cả. Và trận đấu tối ngày 15/6 của Việt Nam đá với UAE mình cũng chẳng xem một tí xíu nào luôn. Ngay cả các trận đấu khác của Việt Nam trong vòng loại 2 của World Cup mình cũng không coi.
À mà bật mí xíu, cuộc đời 2 mươi mấy năm có lẻ của mình đã từng xem khoảng 7 trận bóng tất cả, bắt đầu từ trận đội tuyển U19 đá cùng Thái Lan hay Nhật Bản gì đó mà bị thua 2-0. Tuy nhiên hồi đó mình cũng chẳng có cơ hội viết một bài cảm tưởng về nó, vì mình cũng chưa biết cách để làm một Blog như bi giờ. Tiếp sau đó, các trận mình xem có trận đá với Thái Lan, trận gặp Nhật Bản, trận thì chung kết AFF,…. cứ mấy trận mình xem là y như rằng đội tuyển Việt Nam lại bị thua. Nên cuối cùng thì mình cũng tự rút ra không có duyên với bóng đá, hì hì.
Hơi dông dài rồi, quay lại chủ đề chính là tại sao mình lại nhận job này nhé!
Điều tiên quyết chính là Tiền rồi. Mình nói thô nhưng chắc chắn là thật nhất. Chẳng một Freelance nào từ chối tiền khi nó tự đập vào mặt mình cả. Ở cái thời buổi dịch bệnh covid cô viếc này thì bất kể job nào cũng là cơ hội để gia tăng thu nhập cho cái hầu bao eo hẹp luôn đói ăn đủ thứ khoản phải chi tiêu.
Thứ 2 đó chính là freelance nào cũng muốn làm đẹp thêm cái Portfolio cá nhân của bản thân thôi. Có cái để bỏ thêm vào portfolio dù nó chỉ là một task bé xíu đi nữa thì nó cũng có tác dụng nhất định. Không chỉ gia tăng thêm về mặt nội dung chủ đề mà một người làm Content có thể khai thác, nó còn khẳng định Content Writer đó luôn chú trọng tới những công việc làm nội dung nhỏ, không chê việc nhỏ xíu khác bên cạnh những job siêu lớn.
Sau khi nhận được đề bài từ chị Lead cũ ở agency cũ thân thương, mình liền bắt tay vào phân tich yêu cầu bài viết.
Học cách viết về một đề tài bạn không biết
Các bước mình khai thác nội dung cho chủ đề bóng đá của bài viết
Đề bài không khoai lắm vì đây là một bài viết muốn bắt trend WC, nội dung từ một Campaign trước đây mình đã tham gia. Vậy nên cơ bản các yêu cầu mình có thể hiểu ngay được.
Mặt khác, chị Lead cũng đã take note khá chi tiết nội dung các phần cần triển khai trong bài nên thực ra nhiệm vụ của mình chân chính là một Content Writer.
Hãy luôn là một người Research thông minh
Công việc khó khăn nhất chính là phải hiểu được chủ đề trend muốn điều hướng. Chính bởi vậy, bước 1 mình làm là đi research thông tin trên bác Gúc rồi. Ví dụ vì liên quan tới cầu thủ, mình tra tên cầu thủ với từ khóa của trận bóng, tra cứu về tỉ số của trận, và tốt nhất là tìm lại video livestream trận đấu có liên quan, những pha bóng ấn tượng, hoặc đơn giản là thông tin cá nhân của cầu thủ cùng các giải thưởng, số trận ghi bàn,….
Đôi khi có khá nhiều từ và luật chơi của bóng đá mình không hiểu hết, cứ đọc tới đoạn nào có thuật ngữ thì mình sẽ tiếp tục đi tra để hiểu từ ngữ đó muốn diễn tả ý nghĩa gì nên có mất chút thời gian. Nhưng cách làm này giúp mình có được tư duy tốt hơn và research thông tin chuẩn.
Lời khuyên cho bạn là hãy luôn chọn các trang tin, báo điện tử uy tín để cập nhập kiến thức, chọn lọc nguồn thông tin thực sự có giá trị với chủ đề bạn cần viết.
Đừng bắt tay vào viết luôn khi chưa có dàn ý
Trong trường hợp của mình thì đã có 1 chút dàn ý sơ bộ rồi, nhưng bước này là bước quan trọng nên mình vẫn liệt kê trong bài viết của mình.
Sau khi nắm bắt được nội dung và phương hướng triển khai nội dung, hãy là một Content có lý trí khi list lại dàn ý cơ bản mà bạn đã đưa ra trong đầu. Bộ não của chúng ta không thể cùng lúc đưa ra các ý chính và triển khai nội dung từng ý ra được. Giống như khi bạn sử dụng 2 tay để vừa vẽ hình tròn và vừa vẽ hình vuông, là một điều khá khó. Hãy luôn ghi lại ý tưởng của mình, vừa có thể kiểm soát được nội dung, vừa giúp bạn điều chỉnh bố cục và nội dung hợp lý.
Dàn ý cũng không cần quá phức tạp. Chỉ cần viết ra các ý chính, gom các ý giống nhau lại thành một cụm, biến chúng thành một tiêu đề phụ trong cái “thai thồ” siêu lớn mà thôi. Ngoài ra nên chú thích cả hình cảnh và content trên hình ảnh nếu bạn muốn chúng trở nên cuốn hút với người xem hơn.
Giờ thì viết luôn ư? Chưa chắc đâu.
Hãy check lại nội dung Brief một lần nữa nhé!
Check lại brief đơn giản là bạn xem nội dung dàn ý mình vừa xây dựng có đi đúng hướng với yêu cầu không. Ví dụ với bài pr này của mình chẳng hạn. Khách hàng không muốn pr quá trực diện, họ muốn đánh theo hướng content cộng đồng để từ đó thể hiện được giá trị của thương hiệu, hình ảnh brand trong mắt công chúng.
Cách viết này vốn quen thuộc trong một chiến dịch truyền thông nhằm thu hút người đọc và đưa người đọc cảm nhận theo hướng giá trị thương hiệu mang lại cho họ.
Hãy cố gắng đi đúng Brief để khi thực hiện xong bài viết, bạn sẽ không phải chỉnh sửa câu từ quá nhiều.
Giờ thì đi vào công cuộc xây chữ thành văn nào
Đã có sườn bàn rồi nên việc viết thành một bài văn sẽ dựa vào đó để triển khai từng đoạn. Khi viết bạn nên chú ý về ngôn từ sử dụng, về lối viết, về cách hành văn, văn phong phù hợp với chủ đề.
Sắp xếp câu từ thành một bài viết hoàn chỉnh
Với bài viết của mình, văn phong cần đi theo hướng hào hùng, truyền cảm hứng tự hào dân tộc, và ý chí quyết tâm giành thắng lợi không ngại gian khó. Các từ ngữ được khai thác có tác động mạnh, thúc giục để gợi sự đồng cảm. Với bóng đá chính là như vậy.
Trong một bài viết, cần chú ý đối tượng người đọc của bài. Bạn không thể viết với ngôn từ của giới trẻ trên mạng hay văn phong dịu dàng như các cuốn tiểu thuyết cho một đề bài bóng đá được.
Sau khi viết bài xong thì cần soát lại chính tả, câu từ, sửa lỗi ngữ pháp,… và quan trọng là cần phải chú thích lại hình ảnh cần thiết kế trong bài để bài viết trở nên nổi bật hơn. Bạn càng ghi chép đầy đủ thì thiết kế càng làm tốt phần hình ảnh. Nếu bạn đủ khả năng, hoàn toàn có thể tự thiết kế hình ảnh bài viết của mình với Ps, AI hoặc đơn giản hơn với Canva.
Có khó khăn thì mới có kết quả
Sau quá trình tìm hiểu nửa ngày trời thì cuối cùng mình cũng đã bắt tay vào viết (tầm 10h tối đó cả nhà). Và sau khoảng 5 tiếng thì bài viết cùng được hoàn thành.
Tất nhiên trong quá trình viết thì mình cũng tiếp tục reseach thông tin bởi đôi khi não cá của mình bị quên thông tin. Thời gian để hoàn thành một bài pr không bao giờ giới hạn nhưng cũng không nên quá dài. Bạn cần hoàn thành đúng deadline công việc của mình, bỏ công sức đầu tư vào bài viết thì nó mới thật sự có được kết quả như ý muốn.
Có khó khăn trong công việc thì thành quả cũng sẽ khiến bạn cảm thấy xứng đáng
Sau khi viết xong bài và chỉnh sửa thì cũng đã muộn nên mình cài đặt thời gian gmail cho chị lead và anh GĐ vào lúc 7h sáng (mình có hẹn nộp lại vào đầu giờ sáng). Sau đó thì mình đợi phản hồi lại để chỉnh sửa bài viết.
Khoảng cuối ngày mình nhận được phản hồi chỉnh sửa lại một chút về câu văn và rút ngắn lại một số chỗ không cần thiết (bài này mình viết rơi đâu đó khoảng 1000 từ). Sau khi sửa lại câu từ hào hùng hơn chút và số chữ chắc còn khoảng hơn 800 từ không kể đoạn Description với chú thích hình ảnh thì cuối cùng bài viết của mình đã được duyệt.
Mình được phân tiếp việc đăng bài lên web truyền thông của công ty luôn. Đến lúc này mới được gọi là kết thúc job công việc. Giờ thì mình đợi chị lead làm đề xuất và tạm ứng với công ty rồi nhận xèng nữa thui nè!
Tổng kết khó khăn là lúc nào một bài viết không nào trong sự hiểu biết của bạn, hãy cố gắng tìm hiểu thật nhiều để update thông tin về nó. Thứ 2 là hãy dựa vào thông tin để biến chúng trở nên hữu ích, thành văn phong cá nhân của bạn (tất nhiên là cũng hợp với văn phong của chủ đề nhé).
Cuối cùng là một bài viết luôn trải qua 7740 khâu sửa cả thôi. Khi được góp ý sửa, hay xem đoạn đó sửa có hợp lý không, và nếu sửa thì nên sửa như thế nào. Trong trường hợp không nên sửa thì bạn hãy đưa ra quan điểm của mình. Giống như job của mình thì có sửa cả tiêu đề, nhưng vì sau khi sửa 1 vài chữ trong tiêu đề thì nó bị lặp từ nên mình có brainstorm và wording lại từ ngữ cho mượt. Nên nhớ là nếu bạn sửa thì nên bàn cùng người yêu cầu trước khi đăng lên nhé!
Cảm nhận của mình về job lần này
Job này đối với mình thì không quá lớn nhưng lại đòi hỏi mình khá nhiều vì trước đó hầu như mình không có kiến thức nào liên quan tới bóng đá cả. Mình tự rút ra được, nếu bạn là content writer, thì hãy cố gắng học tập tất cả các lĩnh vực. Chắc chắn sẽ có lúc bạn cần dùng đến chúng trong công việc hoặc trong chính cuộc sống của bạn đó.
Đối với một Freelance, điều quan trọng nhất mà bạn phải làm được chính là thuyết phục khách hàng ưng ý với sản phẩm bạn đưa cho họ. Một Freelance về Content, khi bạn nhận một bài viết ở lĩnh vực chưa bao giờ biết đến, lời khuyên chính là hãy chăm chỉ đọc nhiều và research thật nhiều thông tin nhất có thể để tăng thêm lượng kiến thức chuyên ngành.
Chú thích: một số hình ảnh trong bài được lấy nguồn trên Freepik
[Haru – An Hảo]