Câu chuyện mình muốn kể cho các bạn content writer hôm nay khá đơn giản. Thế nhưng phần nào sẽ giúp các bạn hiểu được rằng việc học thêm bất kì kỹ năng nào cũng đều giúp ích trong cuộc sống của các bạn.
Và những ký năng bạn học được ở hiện tại sẽ cho bạn nhiều cơ hội nghề nghiệp một cách thật bất ngờ, dù rằng ở hiện tại bạn chưa thể nhìn thấy lợi ích của nó ngay được.
Có lẽ nên bắt đầu từ lúc mình bắt đầu từ khi đi thực tập nhé!
Chọn content writer từ khi bắt đầu cuộc hành trình thực tập sinh
Chuyện bắt đầu từ bài viết tuyển thực tập sinh marketing online của đàn anh
Mình bắt đầu đi xin thực tập từ năm 2 tại một công ty về đồ chơi trẻ em với vị trí thực tập sinh marketing online. Chủ công ty là đàn anh cùng khoa với mình ở trường (đã khởi nghiệp thành công sau nhiều năm, chắc ảnh học hơn mình cỡ 10-15 khóa gì đó). Và bài viết trên nhóm facebook đã thu hút sự chú ý của mình (một phần vì nó khá gần chỗ mình trọ). Sau đó thì mình apply và đi phỏng vấn vị trí marketing online, và được nhận vào thực tập.
Thực ra, với công việc thực tập sinh marketing online thì bọn mình cần phải làm rất nhiều thứ (mình đi thực tập gặp kha khá bạn cùng trường cùng tuổi nên sẽ có đoạn mình viết với xưng hô “nhiều hơn 1 người” nhé).
Công việc marketing online thì bọn mình được tiếp xúc với việc làm nội dung trên fanpage, trên website, trên landipage như thế nào và đồng thời phải thiết kế ảnh và làm video luôn!!!
Ngoài làm content thì bọn mình còn tiếp xúc với telesale
Sau đó thì mấy đứa bọn mình được phân quyền quản trị page và chăm sóc khách hàng khi có khách inbox. Đoạn này thì mình thấy mình sắp chuyển qua làm telesale mất luôn đó chớ. Cơ mà cái nghiệp làm marketing vẫn gắn liền với mình cho tới bây giờ.
Bên cạnh đó, nhóm thực tập sinh bọn mình còn làm nội dung cho kênh youtube của công ty và đăng tải kéo lượt view. Hồi mình đi thực tập là thời điểm mà youtube cho phép bật kiếm tiền và được nhiều người Việt biết tới. Chính bởi vậy mà Youtube là địa bàn marketing độc đáo lên ngôi cho các brand lớn nhỏ.
Nhóm mình gồm 4 đứa và phân chia nhau ra theo từng công việc. Ba người làm nội dung và review các sản phẩm, kèm đó là 1 bạn chuyên media quay dựng video thành phẩm. Chú thích thêm cho các bạn là nhóm toàn mĩ nữ nhé! keke
Cá nhân mình, ngoài việc là một content của nhóm, mình bắt đầu hứng thú với làm editor. Còn trẻ còn nhiệt huyết mà.
Sau thời gian làm chung và kết bạn giao lưu nhiều hơn. Mình bắt đầu học tập các điều nhỏ từ bạn làm media của nhóm. Tóm lại mình bắt đầu bước chân vào sự nghiệp làm video cũng do có bạn ý (cảm ơn công ty đã giúp mình trở nên thân với bạn ấy hơn dù trước đó bọn mình học cùng khoa với nhau).
Ngoài marketing online, telesale, nhóm mình còn tiếp xúc cả với kho và khâu bán hàng trực tiếp.
Marketing 4P trong ngành Thương mại điện tử, trọng điểm place và price
Tại sao mình lại nói bạn cần học kĩ place và price?
Vì làm marketing online chưa thực sự giúp bạn trưởng thành và hiểu hết được về marketing đâu. Nếu không có trade marketing tiếp xúc với các khách hàng truyền thống như ông bà, bố mẹ,… thì ở tại thời điểm 2016-2017 chưa đủ để mang thương hiệu tới nhiều người biết tới.
Việc bạn nắm bắt đúng insight của khách hàng mục tiêu là cần thiết. Dù có thể, đối với người dùng sản phẩm đó chưa chắc là tốt. Quan niệm này chỉ cần bạn thông qua các hình ảnh về UiUx có thể thấy ngay.
Hãy học thêm trade marketing. Điều đó giúp ích cho bạn trong việc giao tiếp xã hội và giữ mối quan hệ tốt với khách hàng cũng như xây dựng hình ảnh brand sản phẩm tốt với khách hàng.
Quay trở lại với việc làm trade marketing của mình ở công ty cũ nhé. Việc làm marketing truyền thống ở đây không quá nhiều thứ (như liên kết điểm bán, hay marketing tại điểm bán hàng,….), mà bọn mình chỉ đơn giản là trở thành một người tư vấn trực tiếp cho khách hàng, đồng thời làm việc cùng kho qua việc kiểm soát hàng hóa.
Công việc bán hàng và kho thực ra vất vả hơn bọn mình tưởng tượng.
Vì cửa hàng không có lắp điều hòa như khi bọn mình ngồi văn phòng. Dưới cái nắng tháng 7 tháng 8, việc bê hàng hòa, kiểm kho,… dường như có phần hơi quá sức với các bạn nữ thật.
Dù rằng công việc là hỗ trợ kho để hiểu thêm về sản phẩm nhưng sau quá trình đó bọn mình đã học thêm được khá nhiều kiến thức.
Tổng kết kinh nghiệm sau quá trình thực tập không lương tại công ty cũ
Sau khi bắt đầu vào học năm thứ 3 thì cả nhóm thực tập của mình đều nghỉ. Một phần vì đây chỉ là công việc thực tập sinh không hỗ trợ để giúp sinh viên năm 2 có thêm kiến thức.
Sinh viên năm 2 như tụi mình tuy ngây ngô chấp nhận một công việc không lương. Thế nhưng, cũng chính công việc đó mình đã thu lại kha khá kiến thức về lĩnh vực marketing, đặc biệt về marketing online, kĩ năng làm video và làm quen cả với những người bạn.
Đó cũng là nơi tạo cho mình nền tảng kiến thức marketing, giúp mình tự phát triển kênh blog, kênh youtube của riêng mình (dù kênh blog khá ít viết, và youtube mình cũng làm được 1 thời gian ngắn thui).
Mình chỉ khuyên các bạn trẻ, nếu các bạn đọc được bài viết này, hãy suy nghĩ cho công việc tương lai thật tốt. Xác định đúng ngành nghề bạn yêu thích và chuẩn bị các kỹ năng bổ trợ cho nó, cũng như là xây dựng một background đủ mạnh.
Bạn còn ngồi trên ghế nhà trường, bạn còn trẻ, còn nhiều thời gian và đam mê. Hãy chọn một công việc giúp bạn có được kiến thức cho lĩnh mà sau này bạn làm. Đừng chỉ mải đuổi theo các công việc như bưng bê, nhân viên phục vụ, thu ngân,… có thể cho bạn được đồng tiền ngay trước mắt, nhưng lại không giải quyết được kiến thức trong việc về sau.
Các công việc có tiền ngay trước mắt, hãy trải nghiệm, đừng sa đà
Mình không phải là phủ nhận sự quan trọng của các công việc giúp bạn có tiền ngay trước mắt. Thế nhưng nếu trong cả 4-5 năm học đại học, bạn chỉ sa đà vào việc kiếm tiền, không học hành hay làm việc liên quan tới chuyên ngành, thì sau khi bạn ra trường, việc ứng tuyển thành công vào công ty với chuyên ngành bạn học cùng mức lương “ổn áp” sẽ khá khó khăn.
Đừng đánh mất tương lai chỉ vì cái lợi trước mắt.
Các công việc kiếm tiền đó, chỉ cần trải nghiệm, hoặc thi thoảng làm để có chi tiêu chứ đừng bao giờ mải mê với nó quá. Đôi kh bạn lại đang bỏ qua nhiều cơ hội cho tương lai.
Mình cũng từng làm qua một số công việc tay chân như làm phục vụ tại một quán trà sữa. Nhưng thời gian mình làm tại quán chỉ khoảng 2 tháng ngắn ngủi. Nó giúp mình nhận ra rằng, các công việc đó không thể thực sự cho mình kinh nghiệm trong công việc, mà nó chỉ cho mình kinh nghiệm cuộc sống.
Mình cũng từng trải nghiệm làm gia sư, nhưng công việc đó có vẻ không hợp với mình.
Trong thời gian này, mình biết tới shopee – bắt đầu đặt chân vào Việt Nam và mở rộng thị phần canh tranh với Lazada, Sen đỏ, Tiki.
Lúc đó thực lực của Shopee khá còn nhỏ như một chú chim sẻ non. Chính bởi vậy việc Shopee chú trọng marketing, đưa ra rất nhiều chính sách khuyến mại cho người bán đã giúp mình chú ý tơi nó. Mình đã dùng kênh shopee để bán sách khá ok, cho tới khi Shopee mở ra chính sách mới cho các nhà bán lẻ sách trên nền tảng.
Làm content writer tại công ty thứ 2 giúp mình biết tới báo chí và các loại hình video quảng cáo
Ở năm 3 đại học, mình có làm thêm các công việc khác cũng khá ổn. Tuy nhiên, sau khi bước chân vào năm thứ 4 đại học, mình bắt đầu xông pha vào một agency.
Như một tấm chiếu mới, mình lúc đầu chỉ nghĩ đó là một công ty truyền thông và chủ yếu làm về các phim ảnh bình thường. Một đứa học business nhưng đam mê marketing, khong có mạng 3G khi dùng điện thoại, máy tính cũng phải dùng ké của chị gái thì có vẻ hơi khó khăn.
Mình vẫn quyết tâm ứng tuyển vào công ty với vị trí ban đầu là làm content marketing, dù lúc đó, mình vẫn chưa hiểu hết được công việc đó sẽ làm những gì.
Ứng tuyển của tấm chiếu mới vào agency truyền thông quảng cáo
Sau khi ứng tuyển thì mình được nhận 1 bài test gồm 2 câu
Câu 1: Hãy tổng hợp các trend trong tháng 1 và tháng 2 của năm 2019.
Câu thứ 2: Dùng 1 hình thức để nói lên cảm nghĩ của mình về cuộc gặp gỡ thượng đỉnh Mỹ – Triều tại Việt Nam.
Deadline 2 ngày.
Và mình đã hoàn thành nó với niềm đam mê vẽ, làm phim hoạt hình của mình. Dù nó có vẻ hơi cùi và non choẹt.
mình vẽ chibi vui dù chả biết vẽ trên máy như thế nào nên đành vẽ lên giấy trước
Mình hoàn thành deadline vào ngày cuối cùng, và đặt khác nhiều hy vọng vào bài test đó.
Mình được gọi đi phỏng vấn. Nó diễn ra khá thuận lợi và vui vẻ. Chị phỏng vấn mình có hẹn phản hồi lại trong vòng 1 tuần.
Sự hồi hộp dần trở thành hơi thất vọng vì sau cả tuần lễ mình vẫn không nhận lại được phản hồi nào. Sau đó mình đã nhận làm việc tại một chỗ khác về viết content SEO, dù rằng bản thân không thích lắm.
Sau gian nan ngày đầu tiên làm việc tại chỗ làm content SEO và vẫn đang hơi bùn vì trượt chỗ làm agency. Thì khá bất ngờ khi chị Hr của Agency gọi điện nhắn mình trúng tuyển rồi.
Thế rồi sự nghiệp ở agency của mình bắt đầu từ ngày 2/4/2019 là như thế.
Mãi sau này mình mới biết, hóa ra chị Hr khi đó đã nhắn nhầm tin trúng tuyển mà đáng lẽ ra dành cho mình, thì nó đã được gửi tới cho một bạn khác trùng tên với mình mà còn chưa tới phỏng vấn (tuy bạn ấy phỏng vấn vị trí khác mình).
Sau khi công hiến và làm việc cho công ty 2 năm, xây thêm nội dung cho kênh web mới của công ty, làm thêm mấy cái Fanpage và mấy cái landipage, làm cùng báo chí, booking các kiểu con đà điểu từ báo chí, fanpage, group, cho tới KOL, Influencer, MI,… rồi cả làm truyền thông cho khách hàng của công ty, mình đã nhận lại nhiều kinh nghiệm đáng quý.
Những điều mình học được ở agency
Mình viết bài cho báo chí, làm việc cùng các bên khi khách hàng bên mình có nhu cầu. Mình biết thêm về KOL, Influencer là gì, biết thế nào TVC quảng cáo, thế nào là viral video, là phim doanh nghiệp và tại sao lại cần tới nó.
Mình biết được giới truyền thông phức tạp và nhiều cách thức làm truyền thông khác nhau, cả truyền thông tốt và truyền thông bẩn. Biết về cách xử lý khủng hoảng truyền thông khi từng 2 lần cùng mọi người trong công ty xử lý khủng hoảng truyền thông. Biết về làm idea, viết kịch bản khi tiếp xúc cùng phòng sáng tạo.
Mình biết được làm việc với khách hàng có những thứ rất bực mình. Đặc biệt là khách hàng không biết họ muốn cái gì ở thời điểm đó. Mình còn biết, bất kể ai khi làm ở agency đều mở miệng chửi khách sau lưng, nhưng rồi ai cũng cắm đầu vào làm job, và cũng thầm cảm ơn vì có khách để kiếm hoa hồng. Thế đó, không có khách thì nhẹ người, nhưng ví tiền cũng nhẹ theo.
Một môi trường agency với những con người trẻ trung, năng động (hơi trái với tính cách hướng nội của mình), đồng nghiệp tốt, sếp tốt, công việc… tuy nhiên lại chưa thực sự tốt với mình.
Môi trường như vậy, mình vẫn cảm thấy chơi vơi. Mỗi buổi sáng thức giấc đi làm với mình không hề có niềm vui. Làm việc độc lập càng khiến mình thấy nản hơn với công việc. Một thời gian dài 2 năm, cuối cùng mình đưa ra quyết định xin nghỉ.
Nghỉ việc không phải là kết thúc, mà chính là mở ra cánh cửa mới.
Mức lương của công ty đã không còn đáp ứng được nhu cầu của mình nữa. Mình đã từng nghĩ, mình còn ít kinh nghiệm, bởi vậy nên mức lương đó mình được trả là xứng đáng.
Mình không ngừng học thêm 1 số kĩ năng, photoshop, làm video với premiere, học thêm tiếng Trung,… mình tự thấy còn nhiều thiếu sót. Đôi khi công việc quá over, mình phải mang về nhà, xử lý tới 2h tối, mình cũng chả nói với giám đốc hay leader. Và đó là nguyên do mình bị giao nhiều việc hơn, việc nọ chồng việc kia, không có thời gian làm mình mất phương hướng và giảm hiệu suất công việc.
Đồng thời như vậy, khi công việc quá bận, chúng ta sẽ không có thời gian để đi update những thứ mới trong ngành marketing, rồi lại tự khiến cho mình tụt lùi. Mình không muốn phải ôm cả content và thiết kế khi nó nằm ngoài khả năng của mình nữa. Mình cần update bản thân giỏi hơn 1 thứ chứ không phải là biết một chút nhưng không thực sự giỏi cái nào.
Lúc này mình quyết định dừng lại.
Đầu tư thời gian để học tập, làm thêm 1 số việc nhỏ duy trì thu nhập và nâng cao hơn kiến thức về ngành. Trong thời gian này cũng là lúc mình biết, mình nên đọc nhiều sách hơn, tìm ra định hướng đúng đắn cho công việc tiếp tới mình sẽ làm và sẽ dám dấn thân vào phát triển.
Dừng lại ở một nơi an toàn, không phải sợ gì cả. Bạn phải biết, không phải tất cả ngoài kia đều là cạm bẫy. Nếu bạn sợ sau khi nghỉ việc không thể tìm được một công ty khác phù hợp với mình, thì hãy cố gắng đi thật nhiều công ty, trải nghiệm thật nhiều. Lúc đó bạn mới biết được cái nào thực sự mới là nơi bạn thuộc về.
Hãy thử đi phỏng vấn để biết trình độ của bạn đang ở đâu
Một tip nhỏ mình muốn bật mí cho các bạn khi muốn xác định năng lực trình độ hiện tại của bản thân đang ở mức nào. Đó chính là hãy thử đi phỏng vấn ở một vài công ty nào đó.
Ngay cả lúc bạn không có ý định nghỉ ở công ty cũ thì đều có thể đi phỏng vấn được. Tại sao, vì đó là căn cứ giúp bạn có thể xác định và đề xuất tăng lương nếu như trình độ của bạn đã cao hơn so với mức lương công ty đang trả cho bạn.
Sau khi nghỉ ở công ty agency, mình thử đi phỏng vấn với vị trí content marketing ở kha khá các công ty khác. Mức lương mình được nhận cùng với kinh nghiệm mình có tính ra đã hơn mức lương cũ đâu đó cũng là 1,5 lần chưa kể phần hoa hồng.
Sau thời gian đi phỏng vấn, và làm thử ở 1 vài môi trường. Mình quyết định vẫn chăm chỉ với việc làm freelancer và đầu tư cho việc học một chuyên môn khác.
Mình vẫn còn đam mê với việc làm video, chính bởi vậy mình quyết định thử thách mới. Học cả media và Ui Ux.
Từ 2 việc học đó mình sẽ quyết định con đường mình muốn đi trong quãng thời gian tới là gì.
Làm một freelancer với mình có khó?
Tất nhiên là có chút khó khăn. Bởi vì mình chưa có nhiều mối quan hệ với bên nào cả. Do đó mình lên mạng và join vào rất nhiều các group về việc làm Freelance cho cả content và media.
Thực ra thì đa số các job mình làm với công ty cũ, sau đó thì mình có tìm thêm 1 vài job thích hợp trên mạng để làm. Bên cạnh đó, mình làm thêm với bạn mình về order hàng Trung Quốc. Và quan trọng là học tập các lĩnh vực mà mình đang muốn hướng tới.
Trong lúc này mình cũng nhận ra rằng, tiếng Anh thật sự, thật sự quan trọng. Có tiếng anh thì bạn nhận job Freelance sẽ dễ hơn và có nhiều cơ hội hơn.
Mình có 1 lời khuyên cho các bạn muốn làm freelance, hãy đầu tư vào nâng cao kiến thức ngành bạn cần làm freelance và hãy giỏi cả ngôn ngữ nữa.
Lời kết
Với một bài chia sẻ quãng thời gian làm việc của mình, các bạn content freelancer chắc có thêm 1 số lời khuyên. Với việc làm một content, đừng chỉ cắm đầu viết lách. Hãy học các kĩ năng làm ảnh, làm video,…. học tất cả những gì có thể. Bởi một lúc nào đó, các kiến thức bạn học được đều mang lại lợi ích cho bạn.
Content không khó nhưng nó đòi hỏi bạn cần biết nhiều thứ, am hiểu nhiều. Vậy nên học không bao giờ là lãng phí cả. Hãy học những gì mà bạn có thể học trong khả năng của mình.
Haru An Hảo